Ik had op het vorige forum al eens een topic hierover aangemaakt, en het leek mij wel interessant om een nieuwe aan te maken met alle info die ik tot hiertoe verzameld heb.
Het is toch een belangrijke zaak waar heel veel mensen nog (te) weinig of niets van afweten, dus een beetje extra info kan nooit kwaad toch?
En ik ben ook altijd heel geïnteresseerd in extra aanvullingen,ervaringen,...
Eerst een beetje genetica [Je moet geregistreerd en ingelogd zijn om deze afbeelding te kunnen zien.]
De genen komen voor in paren, een veulen krijgt 1 gen van de vader en 1 van de moeder.
Bestaat het paar uit twee dezelfde genen noemt men dit homozygoot (en word dit gen dus altijd doorgegeven)
Bv A staat voor agouti, AA = homozygoot agouti, Aa = heterozygoot agoutiBij sommige ziektes is het niet zo erg om een drager te hebben (1 gen van deze ziekte)
De homozygote vorm (2 genen van de ziekte) is altijd heel slecht, het paard zal altijd last hebben van de ziekte
HyppIs redelijk bekend, de meeste mensen weten ondertussen dat het voort komt van de hengst Impressive.
Wat is de ziekte juist?
Hyperkalemic periodic paralysis is een spieraandoening die aanvallen van spiertrillingen veroorzaakt.
Sommige paarden kunnen hier zelfs van flauwvallen, of verlammingsverschijnselen aan de luchtwegspieren krijgen.
De aanvallen kunnen verschillen in heftigheid en duur.
Na een ernstige aanval kan er een plotse dood voorvallen.
De oorzaak zou liggen in een verhoogd kalium-gehalte in het bloed.
Bij de AQHA en APHA moeten alle paarden verplicht getest worden op deze ziekte.
Bij quarters staat de hypp-status op het stamboekpapier vermeld en krijgen H/H paarden geen papier, bij paints worden ook hypp-dragers zelfs niet meer aanvaard.
Dit is een ziekte waarbij de dragers ook symptonen/aanvallen hebben:
video van een hypp-aanval bij een N/H paard
[Je moet geregistreerd en ingelogd zijn om deze link te kunnen zien.]HerdaIs ook nog wel gekend, hier zijn ook veel lijsten met dragers van terug
te vinden. De grootste vererver van deze ziekte was Poco Bueno(95%), die in heel veel bloedlijnen terug te vinden is.
[Je moet geregistreerd en ingelogd zijn om deze link te kunnen zien.](Enkele bekende namen: Doc's Remedy, Doc O Lena, Great Pine, Poco Tivio, Smart Little Lena, Zippo Pine Bar)
Wat is het juist?
De huidaandoening Hereditary Equine Regional Dermal Asthenia (HERDA)
wordt veroorzaakt door een fout in de collageenvezels in de diepere lagen van de paardenhuid.
Deze vezels fungeren normaal gesproken als een soort lijmlaagje tussen de huidlagen, zodat deze tegen elkaar worden gehouden.
Bij een paard met HERDA werkt dit principe niet goed meer. Hierdoor
verzwakt de huid van rug en nek en deze kan gemakkelijk oprekken en
plooien vormen.
De huid kan hierbij snel scheuren of het veroorzaakt blaren op de rug,
gevuld met vocht of bloed. De blaren laten duidelijke littekens achter
als ze eenmaal geheeld zijn.
Meestal wordt HERDA pas opgemerkt als het paard wordt ingereden en er
een zadel op de rug komt. Paarden met HERDA zijn om deze reden
ongeschikt als rijpaard.
Bij deze ziekte hebben de dragers er geen last van. Hier is het dan wel
oppassen geblazen bij het fokken; twee dragers kunnen wel een homozygote
voortbrengen!
foto's van paarden met herda:
[Je moet geregistreerd en ingelogd zijn om deze link te kunnen zien.]GBEDIs een ziekte die bij pasgeboren veulentjes voorkomt.
Wanneer je fokt met twee dragers van GBED heb je 25% kans op een veulen dat geen glucose in het lichaam kan opnemen en dus niet kan aansterken na de geboorte.
De spieren blijven slap wat ervoor zorgt dat het veulen kracht tekort komt om te rennen, te lopen en in sommige gevallen zelfs te staan.
Een veulen zal nooit langer dan achttien weken blijven leven,
echter overlijdt het veulen gewoonlijk binnen een week na de geboorte of zelfs al in de buik van de merrie, waardoor GBED een reden blijkt te zijn voor menig abortus bij QH merries.
Door de universiteit van Minesota wordt geschat dat ongeveer 10% van
alle Quarter horses drager zou zijn van dit gen.
De ziekte zou afkomstig zijn van King/Zantanon bloedlijnen (die dus ook heeel veel voorkomen).
Er wordt echter bitter weinig getest op deze ziekte. Als de merrie hier niet op getest is, is het aan te raden om te opteren voor een GBED N/N hengst om de kansen op deze ziekte te verkleinen.
PSSMPSSM staat voor Polysaccharide Storage Myopathy en is een chronische vorm van spierbevangenheid.
De paarden willen echt niet meer vooruit, zijn lui en lusteloos,
struikelen heel veel en bijten soms bij het opstappen of bij beendruk.
Ze hebben ook moeite met het geven van de achterbenen en kunnen ook
enorm chagrijnig zijn, wat fel kan verbeteren met aangepaste voeding.
Verder hebben deze paarden ook veel last van de kou, dekens zijn absoluut nodig anders hebben ze er eens zo veel last van.
Dit kan behandeld worden door suikerarme voeding, veel vetten toevoegen
via olie en speciale voeding, magnesium oxide en vitamine E en selenium.
Naast de aangepaste voeding moeten deze paarden aan een heel strak
schema getraind worden, een dagje anders is voor hen al heel slecht.
Het wordt veroorzaakt door het verkeerd werkende enzymen (vooral door
suikers en zetmeel, minder door de suikers uit het fructaan van gras)
Daardoor kunnen de suikers uit voeding niet goed worden gebruikt in de
spieren, en krijgen ze dus een extreme verzuring en heel veel spierpijn.
Vroeger werd deze ziekte nog al eens verward met Hypp, omdat er zo weinig over alle ziektes bekend was.
Hypp kan echter enkel bij Impressive-nakomelingen voorkomen.
Bij PSSM zijn er nog geen echte verervers bekend.
(Meer info vind je wel via facebook op het PSSM forum, daar hebben al heel veel mensen met dragers hun paarden in een lijst laten opnemen om zo bepaalde bloedlijnen te kunnen uitsluiten)
Het is zo dat het hier niet uitmaakt of het de homozygote vorm of gewoon
een drager is, het paard zal er altijd last van hebben.
Eerst kon de ziekte enkel getest worden met een spierbiopt, ondertussen is 1 vorm (die bij quarters en paints voorkomt) ook gewoon met haren trekken te testen.
Een andere belangrijke ziekte in de paint & quarter fokkerij is
OLWSHet Overo Lethal White Syndrome (OLW-syndroom of OLWS) houdt in dat het
laatste deel van de darmen, dat in verbinding staat met de anus, de zenuwbanen niet goed zijn ontwikkeld.
Daardoor is sprake van een verlamming van de darmen. Het gevolg is dat de peristaltiek, welke zorgt voor het doorvoeren van de inhoud door de darmen, ontbreekt.
Het veulen lijkt normaal bij de geboorte, maar begint meestal binnen twaalf uur koliekverschijnselen te vertonen als gevolg van het niet goed ontwikkelde darmstelsel.
Omdat OLWS altijd dodelijk is, worden Overo Lethal White veulens meestal meteen geëuthanaseerd.
Een Overo Lethal White veulen wordt wit of bijna helemaal wit geboren.
Het veulen zal meestal binnen 24 uur koliekverschijnselen krijgen en zal binnen 48 tot 72 uur overlijden.
Wanneer er een heel wit veulen geboren wordt en het risico bestaat op OLWS, dan is het verstandig direct een dierenarts het veulen te laten nakijken.
Wanneer er sprake is van OLWS kan vervolgens besloten worden het veulen te euthanaseren
Het OLWS-gen is gekoppeld aan het Frame Overo patroon. De meeste Frame overo paarden zijn dus OLWS N/O (en dus drager)
Maar niet alle dragers hebben vlekken; solids, tobiano's en zelfs quarters kunnen ook OLWS-drager zijn.
En men heeft ondertussen ook ontdekt dat niet alle Overo-gevlekte paarden het OLWS-gen dragen.
Dus de vererving van het patroon is waarschijnlijk afhankelijk van meerdere genenparen.
Dragers hebben dus geen ziekte, maar in de homozygote vorm is het dodelijk.
Hierdoor komt het dus dat er niet gefokt mag worden met 2 frame overo's.
Als beide paarden hun OLWS-gen doorgeven aan het veulen (25%kans), heb je een Lethal White veulen.
Daarbij worden de kansen op een overo-gevlekt veulen niet verhoogd door 2 dragers te kruisen, dit blijft maar 50%
Enkele foto's van lethal white veulens:
[Je moet geregistreerd en ingelogd zijn om deze link te kunnen zien.]